Ga naar de inhoud

Fijn van Draat in Woord en Geschrift I

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag (KB) ligt vlakbij het Centraal Station. De KB is een van de meest omvangrijke en meest gevarieerde bibliotheken van Nederland. Op ons verzoek is geïnventariseerd hoe vaak de naam Fijn van Draat in de catalogus van de KB voorkomt. Dat gaf 199 treffers. Een inventarisatie onder de naam Fijnvandraat leverde nog eens 94 treffers op. Dat betekent dat alleen al in deze bibliotheek 293 boeken, tijdschriftartikelen en brochures zijn geregistreerd, waarvan een Fijn van Draat of Fijnvandraat als auteur, mede-auteur, vertaler of fotografisch medewerker vermeld staat. Niet minder dan 22 vroegere of nog levende naamgenoten hebben, waarschijnlijk zonder dat zij daarvan weet hebben gehad, hun weg naar de catalogus van de KB gevonden.

Het oudste geschrift van een Fijnvandraat is van 1869. Het is een leerrede in de vorm van een tijdschriftartikel over Johannes 20: 24-29 onder de titel: “Thomas´ ongeloof”. Het is geschreven door Gijsbert Albertus Fijnvandraat die leefde van 1830 tot 1901 en gedurende zijn werkzame leven predikant was, onder meer te Beesd in de Betuwe. Onder zijn naam staan nog 11 andere geschriften waarvan de meeste in het blad Wekelijkse volks-leerredenen van Nederlandsch Hervormde predikanten. Verder is er in de KB een brief van zijn hand aan de bekende dichter Nicolaas Beets uit 1895.

Het jongste geschrift van een Fijnvandraat uit de KB is van de hand van Arnoud Fijnvandraat. Arnoud (geboren in 1975) is de zoon van Leo en Trees uit Harlingen en is in 2003 gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn proefschrift is in het Engels verschenen onder de titel: Embryonic stem cell-derived cardiomyococytes. Verder heeft Arnoud, samen met andere auteurs, artikelen geschreven in uitsluitend Engelstalige tijdschriften op medisch of biochemisch gebied. Tot nu gaat het om 6 artikelen alleen al in de jaren 2002 en 2003 in bladen als Cardiovascular Research en Journal of molecular and cellular cardiology.

In dezelfde medische en engelstalige sfeer bevinden zich de geschriften van Karin Fijnvandraat. Haar proefschrift verscheen in 1998 onder de titel Consequences of hemophilia treatment en zij promoveerde ook aan de Universiteit van Amsterdam. Karin (geboren in 1964) is de oudste dochter van Henk en Trudy uit Hilversum. Zij schreef, ook met anderen, niet minder dan 14 artikelen in Engelstalige tijdschriften als (onder meer) Thrombosis and haemostasis en Blood: the journal of hematology. Daarnaast schreef zij, nog steeds volgens de catalogus van de KB, twee Nederlandse artikelen.
De meest voorkomende auteurs onder onze naamgenoten zijn, in volgorde van hun geboortejaren, volgens de catalogus van de KB:

  • professor Pieter Fijn van Draat (1860-1945) met in totaal 35 geschriften (in hoofdzaak over de Engelse taal- en letterkunde maar ook over het Deventer dialect),
  • de Groningse taalliefhebber Jacques Arnold Fijn van Draat (1906-1985) met 10 geschriften (waaronder de vertaling van Uilenspiegel en van Prikkebeen in het ‘Grunnigers’),
  • de schrijfster Wijmie, ook wel Wijmpje Fijn van Draat (1914-1998) met 48 geschriften (waaronder de roman Henk Brand uit de Spiegel-serie en brieven aan andere schrijvers of dichters zoals Garmt Stuiveling, Nicolaas Antony Donkersloot en Gerrit Achterberg),
  • de onderwijzer en evangelist Jaap Fijnvandraat uit Leeuwarden (geboren in 1925) met 27 geschriften (waarvan enkele samen met zijn broer Johan Fijnvandraat) en
  • de uitgever en schrijver van boeken over godsdienstonderwijs Hans Fijn van Draat (geboren 1947) met 24 geschriften (zowel over Christendom als over Islam, Boeddhisme en Hindoeïsme).

Bij de vermelde aantallen geschriften gaat het steeds om de afzonderlijke titels van boeken, vertalingen, brochures en tijdschriftartikelen, exclusief eventuele herdrukken daarvan.

Vermeldenswaard is dat van de geschriften van Jaap Fijnvandraat ook enkele vertaalde werken in de KB aanwezig zijn, onder meer in het Frans en het Pools. Daarnaast is er een tweetal videobanden waarin Janny Fijnvandraat als interviewster voorkomt.

Uit de catalogus van de KB kan worden afgeleid dat van de in totaal 293 geschriften van onze naamgenoten er 19 zijn verschenen in de periode tussen 1869 en 1900. Daarna is er sprake van een zekere versnelling van het aantal geschriften dat is voortgebracht: 56 tussen 1900 en 1939, 94 tussen 1940 en 1979 en 124 na 1980, waarvan 19 in de 21-ste eeuw.

Verder kan worden vastgesteld dat een meerderheid van de geschriften van onze naamgenoten betrekking heeft op religie, godsdienst en godsdienstonderwijs en daarnaast op taal en taalwetenschap. Het vakgebied van de geneeskunde en alles wat daarmee samenhangt aan biochemisch onderzoek is vooral dankzij de recente geschriften van Arnoud en Karin in de laatste tien jaar sterk in opmars. Daarnaast komen vakgebieden als rechten (onder meer computerrecht, verzekeringsrecht en scheepsrecht), bedrijfskunde (o.m. waardering van aandelen-index-portefeuilles) en sociale economie incidenteel naar voren, evenals biologie, natuur- en scheikunde en communicatie. Opmerkelijk is ook dat de hoboïst Steven Fijnvandraat ooit als fotografisch medewerker heeft bijgedragen aan de totstandkoming van een boek over Mikroskopie voor op school en thuis.

Van al onze naamgenoten is alleen Wijmie Fijn van Draat als een echte schrijfster aan te merken. Zij heeft volgens de KB negen eigen boeken op haar naam staan, voor het merendeel meisjesboeken. (Zelf heb ik ooit bij een rommelmarkt nog een ander meisjesboek gekocht onder de titel Het spel gewonnen dat niet in de catalogus van de KB voorkomt.) Haar 20 vertalingen bestrijken een ruimer genre en komen uiteindelijk ook in de sfeer van een goochelboek en misdaadromans.

Van alle auteurs is natuurlijk wel het een en ander te melden en dat kan wellicht een plek krijgen in een van de volgende Fijn van Draat Magazines. In het desbetreffende bericht wordt ook verzocht om eventuele correcties en aanvullingen. De catalogus van KB is weliswaar zeer omvangrijk, maar blijkt toch niet volledig te zijn (deel II)

Voor eventuele correcties of aanvullingen: graag contact leggen met de auteur